Blog Yazıları
Etkili Ebeveynlik Nedir?
Etkili Ebeveynlik Nedir?
Anne-baba, çocuğunun bedensel, zihinsel, sosyal ve duygusal gelişiminde, temel becerileri edinmesinde, kişiliğinin şekillenmesinde, insan ilişkilerini öğrenmesinde, dünyayı keşfetmesinde çok önemli bir yere sahiptir.
Her çocuk ve her aile farklı olduğundan, bir ebeveyni etkili kılan nedir sorusunun tek bir yanıtı yoktur. Bununla birlikte, herhangi bir ebeveynin çocuklarını yetiştirmede daha etkili olmasına yardımcı olabilecek bazı genel ilkeler vardır. Bunlar, sevgi dolu ve besleyici bir ev ortamı yaratmayı, net sınırlar ve beklentiler belirlemeyi ve tutarlı disiplin sağlamayı içerir. Ebeveynler, bu yönergeleri izleyerek çocuklarının mutlu ve uyumlu yetişkinler haline gelmesine yardımcı olabilir.
Anne babalar dünyaya gelen bir bebeği toplumda kendine yer edinmiş, özgüveni yüksek ve her bakımdan sağlıklı bir birey haline getirmek konusunda etkin rol oynarlar. Ancak uygun şekilde gerçekleştirilmeyen anne baba tutumları ile bireyler üzerinde tam tersi etkiyi yaratmak da maalesef mümkündür. Peki ebeveyn nedir? Toksik ebeveyn nedir? Nasıl etkili ebeveyn olunur?
Etkili Ebeveynlik Nedir?
Ebeveyn ne demek sorusu kısaca şu şekilde cevaplayabiliriz: Ebeveyn, biyolojik yolla veya evlat edinme şeklinde çocuk sahibi olarak ona bakmakla yükümlü kişileri ifade eden bir kavramdır. Etkili ebeveynlik ise anne baba tutumu doğrultusunda çocuğun gelişimi ile ilişkili bir durumdur. Çocuk gelişimi fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal yönlerden ele alınabilir. Tüm bu açılardan çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanması, kişiliğini kazanması, toplumla bağ kurması, dış dünyaya açılması etkili ebeveynlik ile ilişkilidir.
Ebeveyn Tutumları
Anne baba çocuğun yetiştirilmesinde büyük role sahiptir. Çocuğun karakterinin şekillenmesinde, duygusal ihtiyaçlarının karşılanmasında, temel becerilerinin gelişiminde ebeveyn tutumları çok önemlidir. Anne babanın çocuğuna karşı davranışları onun mutlu, başarılı, sağlıklı bir yetişkin haline gelmesinde etkilidir. Ebeveyn ile çocuk arasında duygusal bağ ve doğru iletişim etkili ebeveynlik için en önemli ilkelerdir. Çocuğun her şeyden önce en çok ihtiyacı olan şey değer gördüğünü bilmesidir. Anne babalar çocuğuna kıymetli hissettirir, ona söz hakkı tanır, doğru bir iletişimle rehberlik ederse çocuk yetişkin olduğunda daha özgüvenli, huzurlu ve kendisi ile barışık bir birey haline gelir.
Bilinçli anne baba çocuk eğitimi konusunda hassas olduğu için etkili ebeveynlik için kendini geliştirmeye çabalar. Çocuk eğitiminde, doğru iletişim dilinin seçilmesinden kuralların belirlenmesine, bedensel gelişiminden ruhsal gelişimine kadar her aşamada çocuğa yetebilmek, onu güzel yetiştirebilmek amaçtır. Ebeveyn tutumu anne babanın yetişme tarzına, eğitim seviyesine, kişisel gelişimine, karakter yapısına, ait olduğu toplum yapısının genel geçer kabullerine bağlı olarak değişebilir.
Toksik Ebeveyn Nedir?
Toksik ebeveyn anne baba olmanın bilincine varamamış, çocuk eğitimi için doğru iletişim diline sahip olmayan, yanlış bir tutumla çocuğunun gelişimini olumsuz etkileyen kişiler olarak tanımlanabilir. Çocuğun duygusal, fiziksel, zihinsel, sosyal ihtiyaçlarının farkında olmayan, kendi kurallarını çocuğa aktarırken baskıcı bir yöntem seçen toksik ebeveyn tutumu ile öz güvensiz, kendisiyle barışık olmayan, mutsuz çocuklar yetişebilir. İleride toplum hayatına bir yetişkin olarak katılan bu çocukların, hayatı kendileri ve çevreleri için zorlaştıran bir insan haline gelmesinin temeli toksik ebeveyn tutumuna dayanır. Gelişim açısından yeterli duygusal bağı alamayan çocuk kendisini yarım ve eksik hisseder, toplum hayatına dahil olmakta zorlanır.
Yeterince İyi Ebeveyn Olmak
Sağlıklı, kendisine ve çevresine saygılı, faydalı, başarılı, özgüveni yüksek bireyler anne baba eğitimi ve etkili ebeveynlik tutumu ile yakından ilişkilidir. Ebeveyn, anne baba olmanın sorumluluklarının farkında olarak elinden geleni ve daha fazlasını yapmak için uğraş verdiğinde yeterince iyi ebeveyn olmak için çaba sarf ediyor demektir. Ancak sadece niyet ile değil davranış ve iletişimle de çocuğa karşı etkili ebeveyn olmak önemlidir.
Çocuk eğitiminde doğru iletişim yöntemi ilişkinin temelidir. Çocuğunuzu koşulsuz sevmek, ona söz hakkı tanımak, olduğu gibi kabul etmek, onun sizden ayrı bir birey olduğunun bilincinde olmak, ona sevgi, şefkat ile yaklaşmak doğru iletişim dilini yakalamak açısından oldukça önemlidir. Etkili ebeveynlik çocuğun huzurlu, güvenli bir ev ortamında büyütülmesi, kuralların baskı yolu ile değil uygun disiplin yöntemleri ile çocuğa aktarılması ile başlar. Anne babalar kendi doğrularını çocuğa aktarırken onun fikirlerine önem vermeli, ona söz hakkı tanımalı, kararlarına saygı duymalı; ancak yanlış yaptığı zamanda ise ona doğruyu gösterme konusunda rehberlik edebilmelidir. Ancak bu rehberlik korkuya değil saygıya dayalı olmalıdır. Çocuğun öz benliğinin farkında olarak, öz saygısını koruyarak, yeteneklerini destekleyerek, başarısız olduğunda yanında durarak yetiştirilmesi etkili ebeveynlik için önemlidir. Etkili ebeveynlik ile çocukların özgüvenli, öz denetimi yüksek, kendisine ve çevresine saygısı olan, güvenilir, başarılı, üreten, değer veren ve değer gören yetişkinler olma olasılıkları artar.
.